Warszawska scena kulturalna w październiku zapowiada wydarzenie, które z pewnością zainteresuje zarówno miłośników literatury, jak i osoby poszukujące głębszego spojrzenia na historię miasta. Wspólna inicjatywa Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy oraz Instytutu Badań Literackich PAN daje okazję do spotkania z jednym z najbardziej cenionych znawców literatury, profesorem Markiem Pąkcińskim. Otwarty wykład odbędzie się 17 października 2025 roku o godz. 17:00 w sali konferencyjnej na pierwszym piętrze budynku Plomby, mieszczącej się przy bibliotece przy Koszykowej.
Miasto w literaturze nieliterackiej – nowa perspektywa
Wydarzenie wpisuje się w cykl spotkań dotyczących obecności Warszawy i jej mieszkańców w literaturze spoza głównego nurtu, obejmującej teksty powstające na pograniczu historii, reportażu i dokumentu. Najbliższy wykład skoncentrowany będzie na refleksji nad miejscami naznaczonymi cierpieniem i pamięcią zbiorową, prezentując analogie pomiędzy tragicznymi wydarzeniami z dziejów Europy Wschodniej a warszawskim doświadczeniem.
Konteksty wykładu – od Buczy po Warszawę
Inspiracją dla wystąpienia prof. Pąkcińskiego stała się głośna publikacja „Kłopotliwe miejsce”, będąca efektem współpracy Jonathana Littella, amerykańskiego autora i eseisty, z francuskim reżyserem i fotografem Antoine’em d’Agata. Ich wspólna książka podejmuje temat rosyjskiej agresji w Buczy oraz powraca do masakry ludności żydowskiej w Babim Jarze pod Kijowem z 1941 roku. Profesor Pąkciński podejmie próbę ukazania, jak doświadczenia tych miejsc korespondują z pamięcią o Warszawie oraz jej literackim wizerunkiem. To wyjątkowa okazja do spojrzenia na stołeczne dziedzictwo przez pryzmat wydarzeń historycznych, które zmieniły oblicze Europy.
Kto wystąpi przed warszawską publicznością?
Prof. Marek Pąkciński to autorytet ceniony zarówno w środowisku naukowym, jak i wśród czytelników literatury faktu. Urodzony w 1960 roku badacz związany jest z Instytutem Badań Literackich PAN, gdzie pełni funkcję profesora i doktora habilitowanego. Jego zainteresowania naukowe obejmują analizę „młodych konserwatystów warszawskich” z przełomu XIX i XX wieku, a także recepcję filozofii Fryderyka Nietzschego w kręgach literackich epoki pozytywizmu i modernizmu. Jego dorobek obejmuje monografie o najważniejszych autorach epoki, w tym Bolesławie Prusie, Elizie Orzeszkowej, Henryku Sienkiewiczu oraz Stanisławie Lemie.
Twórczość i działalność naukowa Marka Pąkcińskiego
Oprócz pracy naukowej, prof. Pąkciński ma na koncie książki z gatunku fantastyki i science fiction, m.in. „Owadzia planeta”, „Ogród pamięci” czy „Monady”, które były publikowane i recenzowane w ogólnopolskiej prasie literackiej. Jego opowiadania wielokrotnie pojawiały się na łamach magazynu „Fantastyka”, będąc doceniane przez miłośników literatury spekulatywnej. W latach 2015-2018 kierował Stacją Naukową Polskiej Akademii Nauk w Moskwie, a od 2021 roku odpowiada za kształt rocznika „Napis”, skupiającego się na literaturze użytkowej i okolicznościowej.
Dla kogo przeznaczone jest wydarzenie?
Spotkanie z prof. Pąkcińskim adresowane jest zarówno do osób głęboko zainteresowanych historią literatury, jak i tych, którzy chcieliby lepiej zrozumieć współczesne wyzwania związane z pamięcią miejsc i doświadczeniem zbiorowym. Organizatorzy zachęcają uczniów, studentów, nauczycieli, a także wszystkich mieszkańców Warszawy do wzięcia udziału – nie jest wymagane przygotowanie specjalistyczne, a wszystkie wątki zostaną przedstawione w przystępny i zrozumiały sposób.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Wstęp na wydarzenie jest wolny. Spotkanie odbędzie się w przestronnej sali konferencyjnej Plomby przy ul. Koszykowej, która przystosowana jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Podczas spotkania będzie można zadawać pytania profesorowi oraz skorzystać z materiałów przygotowanych przez organizatorów. Biblioteka przewiduje także możliwość obejrzenia fragmentów materiałów fotograficznych, o których mowa w wykładzie.
Wykład prof. Marka Pąkcińskiego to szansa na głębsze zrozumienie, jak przeszłość kształtuje współczesną Warszawę i jej mieszkańców. Dzięki połączeniu perspektywy literackiej i historycznej uczestnicy wydarzenia zyskają rzetelną i poszerzoną wiedzę o mieście oraz o znaczeniu jego pamięci zbiorowej. Organizatorzy serdecznie zapraszają do udziału – to spotkanie, które może zmienić spojrzenie na Warszawę.
źródło: facebook.com/koszykowa